Σίτιση αδέσποτων ζώων – το καθήκον σας και ο κίνδυνος μήνυσης
Οι φροντιστές αδέσποτων ζώων πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Είναι επίσης συνετό να ταΐζουν τα ζώα με τρόπο που δεν βλάπτει την υγεία τους. Η Νατάσα Μπομπολάκη, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου για το Περιβάλλον, τα Ζώα και την Αντικυνηγετική Οργάνωση Νέμεσις και νομικός, διευκρινίζει τι ισχύει για τη σίτιση των αδέσποτων ζώων και τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των φροντιστών. Εν τω μεταξύ, η κτηνίατρος Άννα Μπαρδάνη μας ενημερώνει για τις τροφές που μπορεί να είναι επιβλαβείς για την υγεία των ζώων.
1. Σύμφωνα με τον νόμο, “επιτρέπεται η παροχή τροφής, νερού και ιατρικής περίθαλψης σε αδέσποτα ζώα συντροφιάς από πολίτες που αγαπούν τα ζώα, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες καθαριότητας και υγιεινής για όλους και οι κανόνες ευζωίας των ζώων”. Θα ήθελα να διευκρινίσω τους κανόνες καθαριότητας και υγιεινής και την ευημερία των αδέσποτων ζώων που φροντίζουν οι φιλόζωοι πολίτες. Η σίτιση των αδέσποτων ζώων είναι, ή θα έπρεπε να είναι, ηθική υποχρέωση για τον καθένα από εμάς που ζει σε μια σύγχρονη, πολιτισμένη και συνειδητοποιημένη κοινωνία. Από το 2012, οι νόμοι 4039/12 και 4235/14 και η εξαιρετική εγκύκλιος 1/2013 του φωτισμένου εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Λούσου Παπαδάκη, ξεκαθαρίζουν ότι επιτρέπεται η σίτιση, η φροντίδα και η παροχή νερού σε άστεγα ζώα συντροφιάς. Σχετικές ανακοινώσεις: Η Επιτροπή για την προστασία των ζώων συντροφιάς και των ζώων συντροφιάς, η οποία θα πρέπει να λάβει υπόψη της τις σχετικές ανακοινώσεις. Επίσης, αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι “η παροχή τροφής και νερού σε αδέσποτα ζώα δεν παραβιάζει τις διατάξεις του ν. 4039/2012, δεν παραβιάζει τις διατάξεις του ν. 4039/2012, αλλά είναι στο πνεύμα του σεβασμού του δικαιώματος στη ζωή των έμβιων όντων”. Το άρθρο 10, παράγραφος 5 γ του ισχύοντος νόμου 4830/21 ορίζει ότι “η παροχή τροφής και νερού στα αδέσποτα ζώα βασίζεται στο πνεύμα του σεβασμού του δικαιώματος στη ζωή όλων των έμβιων όντων “5, παράγραφος γ, η οποία αναφέρει ότι η σίτιση επιτρέπεται, καθώς και η γενική φροντίδα των άστεγων ζώων. Με τη διάταξη αυτή, ο νομοθέτης επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι φιλόζωοι πολίτες μπορούν να ταΐζουν και να φροντίζουν τα ζώα που ζουν στους δρόμους, ως αυτονόητη προϋπόθεση, στο πνεύμα του σεβασμού του δικαιώματος στη ζωή όλων των έμβιων όντων και να διατηρήσουν το περιβάλλον καθαρό. Μην δημιουργείτε εστίες ρύπανσης από τα απορρίμματα τροφίμων. Οι κροκέτες δεν αφήνουν υπολείμματα τροφής. Ωστόσο, εάν μείνουν υπολείμματα τροφής, η περιοχή πρέπει να καθαριστεί σχολαστικά με μεγάλες ποσότητες νερού. Τα δοχεία νερού και φαγητού πρέπει πάντα να διατηρούνται καθαρά για λόγους υγιεινής και για να αποφεύγεται η μόλυνση της περιοχής, καθώς και για να αποφεύγονται οι συγκρούσεις με τους συμπολίτες.
Κανονισμοί για την καλή διαβίωση των ζώων
Η συμμόρφωση με τους κανονισμούς για την καλή διαβίωση των ζώων, μπορεί να αναφέρεται στην καθαριότητα των δοχείων νερού και τροφής και στα βρώμικα καταφύγια. Είναι επίσης σημαντικό να είναι καθαρός ο χώρος γύρω από τον οποίο ταΐζονται τα ζώα. Για παράδειγμα, πρέπει να αποφεύγεται η σίτιση κοντά σε κάδους απορριμμάτων ή χώρους απόρριψης αποβλήτων, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν πολλά προβλήματα υγείας στα άστεγα ζώα. Θα πρέπει επίσης να καταστεί σαφές ότι το τάισμα των άστεγων ζώων επιτρέπεται σε δημόσιους χώρους, πεζοδρόμια και πεζοδρόμια. Πολλές αρχές και πολίτες συγχέουν το άρθρο 15(2)(α) του νόμου όσον αφορά τα κατοικίδια ζώα που αφήνονται σε κοινόχρηστους χώρους με ομόφωνη απόφαση των ενοίκων του κτιρίου. Ωστόσο, αυτό αφορά τα ζώα συντροφιάς, τα οποία δεν είναι άστεγα. Επίσης, πρόκειται για αδέσποτα ζώα και όχι για άστεγα.
2. Εάν οι φιλόζωοι πολίτες δεν τηρούν τους κανόνες καθαριότητας και υγιεινής, μπορεί κάποιος να υποβάλει καταγγελία εναντίον τους;
Εάν οι εθελοντές φιλόζωοι δεν τηρούν τους παραπάνω κανόνες, μπορούν να υποβάλουν μήνυση για ρύπανση ή περιβαλλοντική ζημία.
3. Τι μπορεί να γίνει αν κάποιος επιπλήξει ή απειλήσει έναν πολίτη που φροντίζει αδέσποτα σκυλιά;
Καθημερινά βλέπουμε απαράδεκτες συμπεριφορές απέναντι σε φιλόζωους (εθελοντές και απλούς πολίτες) που αφήνουν τροφή και νερό σε γωνίες δρόμων και πεζοδρόμια για τα άστεγα ζώα από ανθρώπους που θεωρούν ότι αυτή η συμπεριφορά είναι ανθυγιεινή, απρεπής και απαγορευμένη. Έτσι, αν οι φιλόζωοι τηρούν τους κανόνες καθαριότητας και υγιεινής μετά τη σίτιση, κανείς δεν μπορεί να τους παραπονεθεί ή να τους απειλήσει. Ταυτόχρονα, προσφέρουν κοινωνικό έργο με προσωπικό και οικονομικό κόστος. Αν συνεχίσουν να δέχονται καταγγελίες ή απειλές από άλλους πολίτες, ειδικά αν αυτές αναφέρονται άμεσα ή έμμεσα σε κακοποίηση ζώων, θα πρέπει να απευθύνονται στις αρμόδιες αστυνομικές αρχές. Αρχικά, ανάλογα με την ένταση των απειλών, θα πρέπει να συμβουλεύσουν έντονα τον πολίτη που κάνει την καταγγελία να μην τους ενοχλεί. Ταυτόχρονα, να τους ζητήσουν να καταγράψουν τα όσα συνέβησαν σε μια αναφορά περιστατικού. Μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν (την καταγραφή) αν υπάρξει καταγγελία, δηλαδή απειλή κακοποίησης ή βάναυσης μεταχείρισης ζώων ή απειλή κατά των ίδιων των εθελοντών, αν και δεν αποτελεί αντικείμενο μήνυσης. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ότι η απλή απόρριψη δοχείων τροφής ή νερού ή η απόρριψη τροφής ή νερού αποτελεί αδίκημα κακοποίησης ζώων. Δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς νερό και τροφή. Υπάρχει επίσης σχετική νομολογία, όπως για παράδειγμα η απόφαση 4721/2019 του Πρωτοδικείου Αθηνών. Επιπλέον, καθιερώνεται το αδίκημα της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, δηλαδή της αυτοδικίας.
Τροφές που δεν πρέπει να δίνονται σε αδέσποτα ζώα επειδή είναι επιβλαβείς για την υγεία τους
Η πρώτη τροφή που δεν πρέπει να δίνεται στα αδέσποτα ζώα είναι τα οστά. Τα οστά πέφτουν σε μεγάλες ποσότητες στο στομάχι και στα έντερα και δεν μπορούν να χωνευτούν από τους σκύλους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα εμετό, διάρροια και δυσκοιλιότητα. Εναλλακτικά, μπορεί να γίνουν ξένο σώμα και να μπλοκάρουν τα έντερα”, λέει η κτηνίατρος Άννα Μπαρδάνη. Το γεγονός ότι είναι αδέσποτο δεν σημαίνει ότι μπορεί να φάει ή να μασήσει οτιδήποτε, λέει η κτηνίατρος. Μπορεί να του προκαλέσουν μεγάλα προβλήματα. ‘Στην πραγματικότητα, δεν μπορούμε ποτέ να ξέρουμε αν έχει κάνει εμετό ή διάρροια, ώστε να μπορούμε να τον βοηθήσουμε’. ‘Όσοι από εμάς έχουμε εξημερωμένα σκυλιά, πιθανότατα του έχουμε δώσει ένα κόκαλο τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Και αυτό μπορεί να έχει προκαλέσει προβλήματα όπως δυσπεψία, δυσκοιλιότητα, εμετό και διάρροια. Γι’ αυτό είναι καλύτερα να αφαιρούμε τα κόκαλα και να ταΐζουμε μόνο το μέρος του κρέατος και το λίπος του. Βάλτε τα κόκαλα σε μια καλά σφραγισμένη σακούλα και πετάξτε τα σε έναν σφραγισμένο κάδο απορριμμάτων”, λέει η κτηνίατρος.
Οστά κοτόπουλου
Τα κόκαλα κοτόπουλου μπορεί να είναι πολύ βλαβερά, ειδικά για τους σκύλους, λέει ο κτηνίατρος. Οι γάτες θα καταφέρουν να τα σπάσουν και να τα μασήσουν. Αλλά οι σκύλοι θα τα συνθλίψουν αγρίως και μπορεί να σκίσουν το στομάχι και το έντερό τους, προκαλώντας σοβαρά πεπτικά προβλήματα. Και κανείς δεν μπορεί να βοηθήσει τον αδέσποτο σκύλο. ‘Συχνά, τα ζώα αυτά τρώνε επίσης πολύ αχόρταγα εναντίον άλλων ζώων. Μπορεί επίσης να είναι φοβισμένα. Έτσι, τα οστά θα πέσουν σίγουρα σαν βάρος στο στομάχι τους’, λέει η κα Μπαρδάνη.
Σαπισμένο φαγητό
Η κα Μπαρδάνη λέει επίσης ότι παρόλο που είναι αδέσποτα σκυλιά, δεν είναι ανθεκτικά και δεν πρέπει να ταΐζονται με σάπια τροφή. ‘Όχι μόνο έχουν χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά μπορούν να μεταφέρουν σκουλήκια, παράσιτα (εσωτερικά και εξωτερικά) και πολλές ασθένειες. Έτσι, το χαλασμένο φαγητό μπορεί να τους βλάψει περισσότερο από τα κυρίαρχα ζώα ή τους ανθρώπους. Το ότι βλέπετε αδέσποτους σκύλους και γάτες να τρώνε από σκουπίδια δεν σημαίνει ότι μπορούν να χωνέψουν οτιδήποτε. Τρώνε από τα σκουπίδια επειδή δεν μπορούν πάντα να βρουν τροφή. Έτσι, η σάπια τροφή που είναι μουχλιασμένη ή έχει σαλμονέλα μπορεί να βλάψει σκυλιά και γάτες. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να μην τους δίνουμε σάπια τροφή”, τονίζει ο κτηνίατρος. Μαγειρεμένο φαγητό Όπως λένε οι κτηνίατροι, το μαγειρεμένο φαγητό που περιέχει κρεμμύδια, σκόρδο και μπαχαρικά είναι βαρύ. Τα πεινασμένα ζώα θα τα φάνε, αλλά μπορεί να προκαλέσουν τυφοειδή πυρετό και πεπτικά προβλήματα.
Υγρή και ξηρή τροφή
‘Όσον αφορά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι υγρές τροφές πρέπει να αποφεύγονται. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν το ζώο δεν φάει αμέσως την κονσερβοποιημένη τροφή, αν την φάει 6-7 ώρες αργότερα, είναι πιθανό να είναι χαλασμένη. Επομένως, συνιστάται η διατροφή των αδέσποτων ζώων με ξηρά τροφή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Προσοχή στις κονσερβοποιημένες τροφές
Οι μεγάλες κονσέρβες, ιδίως οι κονσέρβες για σκύλους, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τις γάτες. Μπορούν επίσης να κόψουν τη γλώσσα και τα ούλα τους. Νερό. Τέλος, η κα Μπαρδάνη τονίζει: “Συνιστούμε να ανανεώνουμε συχνά το νερό που βάζουμε. Συχνά δεν μπορούν να το βρουν και αναγκάζονται να πίνουν νερό από βόθρους ή σωλήνες. Μολυσμένο νερό. Το νερό και η τροφή πρέπει να διατηρούνται στη σκιά, ιδίως το καλοκαίρι”.
ΣΧΕΤΙΚΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΜΑΣ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ
γράφει η Νατάσα Στρατάκη
Μπολάκια τροφής βρώμικα όσο δεν πάει.
Αποφάγια πεταμένα στην άκρη του δρόμου.
Μπολ νερού προσομοίωση βάλτου.
Υπάρχουν περιπτώσεις που η φιλοζωική διάθεση μοιάζει προσβολή προς τη
φύση.
Μιλάμε για ζώα.
Μιλάμε για ζώντες οργανισμούς, ευπαθείς σε ασθένειες, εκτεθειμένους και
απροστάτευτους στα στοιχεία της φύσης και στο εντελώς αφύσικο περιβάλλον
της πόλης που ανάμεσα σε πείνα, δίψα και επιβίωση έχουν μόνο εμάς.
Η αμφιβόλου λογικής και ηθικής φιλοζωική μας διάθεση σκέφτομαι πως σε
κάποιες περιπτώσεις ίσως θα ήταν καλύτερα να μην υπήρχε.
Είμαστε εντελώς απαίδευτοι και αδιάφοροι ενώ παράλληλα το “παίζουμε”
καλοί; Νοιαζόμαστε ουσιαστικά ή «δήθεν»; Νοιαζόμαστε για τις συνέπειες που
απορρέουν από τις πράξεις μας; Και αναφέρομαι στις συνέπειες στα ζώα, στο
περιβάλλον, στον άνθρωπο.
Δε θα απαντήσω. Μόνο μια εικόνα θα περιγράψω και τα σχόλια, όλα δικά
σας. Ας απαντήσει ο καθένας μας για τον εαυτό του.
Δίπλα ακριβώς σε παιδική χαρά μέσα στα παρτέρια πρασίνου του Δήμου
στημένα σπιτάκια/παράγκες για γάτες. Ξύλα διαφόρων τύπων, σακούλες
πλαστικές, πέτρες. Όλα μπαταρισμένα και τρισάθλια.
«Για να μπαίνουν μέσα» λέει «τα γατιά και να προστατεύονται από τη βροχή
και για να μη βρέχεται και το φαγητό τους». Μάλιστα.
Μέσα και γύρω σκόρπια τα μπολ με υπολείμματα σάπιου φαγητού. Όχι
κροκέτες. Αποφάγια. Ρύζι, μπάμιες κοκκινιστές (..μάλλον..) και άλλα διάφορα.
Απροσδιόριστη η σαπίλα. Όποιος φέρνει φαγητό εδώ, βάζει το καινούργιο
πάνω στο χθεσινό και το προχθεσινό, το σάπιο. Τριγύρω δύο τρία
τετραγωνικά μέτρα γεμάτα σκόρπια ψαροκόκκαλα, απομεινάρια μιας άλλης
εποχής. Περνάς δίπλα και η εικόνα σου φέρνει εμετό. Βλέπεις έναν γάτο να
έρχεται και να φεύγει. Δε θα φάει τη βρωμιά μας.
Η βρωμιά μας θα γυρίσει σε μας. Στα παιδιά μας. Στην ίδια μας τη γειτονιά.
Το καλοκαίρι περνάς και σε πνίγει η μπόχα κι η μύγα πάει σύννεφο. Χοντρή
μύγα, αυτή που ο λαός μας λέει κρεατόμυγα, που ευκαιρίες τέτοιες ψάχνει για
να αφήσει τα αυγά της.
Ακριβώς δίπλα τα πιτσιρίκια κάνουν κούνια.
Χθες κάποιος κατέβασε μια κατσαρόλα χαλασμένα μακαρόνια και την άδειασε
στο παρτέρι πάνω στο χώμα.
Απορώ.
Ψάχνω στην εικόνα αυτή να βρω την ΚΑΘΑΡΗ φιλοζωική μας διάθεση και δεν
τη βρίσκω. Βρίσκω μόνο την έννοια της λέξης “φιλοζωία” να κείται
εγκαταλειμμένη μόνη στις άδειες γατοπαράγκες ανάμεσα στη βρώμα και την
αδιαφορία, άρρωστη και θλιβερή.
